Саха биллиилээх суруйааччылара, бастыҥ артыыстара, култуура үлэһиттэрэ, учууталлар, иитээччилэр, үгүс ааптардар уо.д.а. кинигэ таһаарыытыгар быһаччы сыһыаннаах дьон, бу икки күн устата сыанаттан түспэккэ, кинигэ бырааһынньыгын тэрийистилэр. Бэстибээл арыллыытыгар СӨ Бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Александр Юрьевич Соловьев, СӨ Гражданскай уопсастыба институттарын сайдыытыгар миниистирэ Сардана Михайловна Гурьева, Москубаттан Арассыыйа Кинигэ таһаарааччыларын Ассоциациятын бэрэсидьиэнэ, Арассыыйатааҕы кинигэ Союһун вице-бэрэсидьиэнэ Константин Васильевич Чеченев, Саха сирин Суруйааччыларын сойууһун бэрэссэдээтэлэ Наталья Ивановна Харлампьева, СӨ Суруйааччыларын сойууһун бэрэссэдээтэлэ Иван Васильевич Мигалкин, Саха сирин Суруйааччыларын ассоциациятын бэрэсидьиэнэ Олег Гаврильевич Сидоров уо.д.а. кыттыыны ыллылар. Бэстибээл иккис күнүгэр болуоссакка Саха сирин бастакы Бэрэсидьиэнэ Михаил Ефимович Николаев уонна СӨ Бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлэ Галина Иннокентьевна Данчикова ыалдьыттаатылар.

Бэстибээлгэ норуот биһирээн ааҕар норуодунай суруйааччыта Сэмэн Тумат, норуодунай поэттар Наталья Харлампьева, Иван Мигалкин, элбэх ааҕааччылаах суруйааччылар, кинигэлэр ааптардара, кинигэни хомуйан бэчээккэ бэлэмнээччилэр, суруналыыстар: Елена Слепцова-Куорсуннаах, Виктория Габышева, Павел Федоров-Сомоҕо, Иван Иннокентьев, Александр Постников-Сындыыс, Галина Нельбисова, Елизавета Мигалкина, Айсен Сивцев-Айсен Дойду, Саргылана Гольдерова-Саргы Куо, Афанасий Гуринов-Арчылан, Раиса Сибирякова-Аайа, Евдокия Иринцеева-Огдо, Петр Колосов, Георгий Васильев-Мандар, Кирилл Долинскай, Виктор Маршинцев, Владимир Пестерев, Оксана Гаврильева-Айсана, Айталина Никифорова, Николай Аржаков, Егор Картузов, Данил Макеев, Надежда Егорова-Намылы, Аграфена Кузьмина, Василий Гоголев-Уйулҕан, Анатолий Слепцов, Евгений Слепцов, Татьяна Находкина уо.д.а. автограф-сессияны оҥордулар, эстрада сулустара кыттыылаах эҕэрдэ кэнсиэрдэр, араас куонкурустар, быыстапкалар, лотереялар, аукционнар ыытыллыннылар.

Улахан сценаны таһынан болуоссакка 22 араас хайысхалаах былаһааккалар тэрилиннилэр: «Үөрэх уонна оҕо кинигэлэрэ», «Киэҥ ааҕааччыга туһуламмыт таһаарыылар», «Сакааһынан тахсар кинигэлэр», «Улуус хаһыаттара», «Маастар кылаастар», Национальнай уонна куорат бибилэтиэкэлэрэ, Национальнай Архыып, Гуманитарнай чинчийии уонна хотугу аҕыйах ахсааннаах омуктар проблемаларын үнүстүүтүн быыстапкаларын түһүлгэлэрэ уо.д.а.

Сарсыарда 10 чаастан саҕалаан маастар-кылаастар, презентациялар, лекциялар, кэнсиэрдэр, оонньуулар, куонкурустар – барыта 50-тан тахса араас тэрээһин быыстала суох ыытылынна.

Бу күн кинигэ таһаартарыан баҕалаах дьон сакааһынан үлэлиир эрэдээксийэ үлэһиттэрин кытта кэпсэтэн, сыанатын суоттатан, сүбэ-ама ыллылар. Араас хайысханан кинигэ дьаарбаҥката буолла. Дьаарбаҥкаҕа Бичиктэн «Барыта 90 солкуобайдаах» уонна «20% чэпчэтиилээх кинигэлэр», «Горпечать», «Сахабэчээт», «Кэскил» оҕо кинигэтин киоскалара тэриллэн үгүс ааптардар оҕоҕо аналлаах, уус-уран, үөрэтэр-мэтэдиичэскэй, практическай хайысхалаах кинигэлэрин эгэлгэтин атыыга таһаардыбыт.

«Букинистика» түһүлгэтигэр, эрдэ биллэриллибитин курдук, ааҕыллыбыт кинигэни аҕалан туттардаххытына, Дьокуускайга Курашов уул., 24, саҥа аһыллыбыт «Бичик-plus» маҕаһыынтан балаҕан ыйын 30 күнүгэр диэри ханнык баҕарар кинигэни атыылаһарга 20% чэпчэтии купонун биэрдибит. Барыта 556 кинигэни нэһилиэнньэ туттарда, 556 купон түҥэтилиннэ. Дьон аҕалбыт кинигэлэрин Кырдьаҕастар уонна инбэлииттэр өрөспүүбүлүкэтээҕи интернаттарыгар уонна көҥүллэрэ быһыллыбыт дьон социальнай тэрилтэлэригэр туттардыбыт.

Үөрэх уонна оҕо кинигэтин киинэ бэстибээлгэ "Олоҥхо ыллыктарынан айан" диэн остуол мүччүргэннээх оонньуутун, ФГҮөС ирдэбиллэригэр эппиэттиир саҥа "Саха тыла", Төрөөбүт литература" үөрэх кинигэлэрин презентацияларын, маастар кылаас балааккатыгар бүтүн өрөспүүбүлүкэттэн учууталлары, Үөрэх министиэристибэтин үлэһиттэрин, Дьокуускайдааҕы Тыа хаһаайыстыбатын академиятыттан профессордары ыҥыртаан "Иитии-үөрэтии сатабыла" сурунаалы, саҥа "Төрүт дьарык" босуобуйаларын презентацияларын ыытта. Икки күн литературнай лото бириистээх оонньуу, "Я - издатель" диэн Оҕо дыбарыаһын көмөтүнэн бэйэ оҥорбут кинигэлэрин быыстапкалара буолла. Оҕо бибилэтиэкэтин кытта "Книжный калейдоскоп "Бичик" диэн оҕолорго аналлаах 3 нэдиэлэ устата ыытыллыбыт улахан куонкурус түмүгүн таһаарда.

Бэстибээлгэ улуус дьаһалтатын бэрэстэбиитэллэрэ ыалдьыттаатылар. Ол курдук, Амма улууһа уонна “Бичик” 2003 сылтан бииргэ таһаарыылаахтык үлэлээн кэллилэр. Бу сыллар устата Амма хайҕаллаах сириттэн үүнэн-чэчирээн тахсыбыт ньургун дьон олоҕун кэпсиир, Амма маанылаах айылҕатын көрдөрөр, Амма улууһугар үлэ-хамнас, олох-дьаһах араас салаата сайдыытын кэрчик кэмнэрин сырдатар 208 кинигэ тахсыбытыттан, 189 кинигэ «Бичиккэ» бэчээттэммит. Бу сөҕүмэр үрдүк сыыппара. Инникитин да олохсуйбут үтүө үгэһи салҕаан бииргэ үлэлиэхпит диэн эрэллээхпит. Кинилэргэ кыһа аатыттан кинигэ таһаарыытыгар 20% чэпчэтии сэртипикээтин бэлэхтээтибит.

Биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр 130 араас омук дьоно олороллор. Кинилэр сүрүн сыанаҕа «Любимые сказки народов России» икки кинигэлээх бырайыак презентациятын ыыттылар. Клавдия, Герман Хатылаевтар «Төрүт дорҕоон», «Мэник сэлиичээн» 3D кинигэлэр презентациялара дьон болҕомтотун тарта, саха таҥаһын тигиигэ Светлана Чоросова, дьиэни тутууга Бүлүүттэн Николай Степанов, кырадаһынтан иискэ Людмила Жиркова маастар-кылаастара буолла. Блоггер, фуд-фото маастара, эдэр ийэ Наталья Оконешникова «Вкусно, Быстро и Легко»кулинарнай кулууп эдэр хаһаайкаларын кытта «Минньигэс лотереяны» тэрийдилэр. «Кэрэли туос киэргэлэ» кинигэ ааптара Валентина Кириллина дьоҥҥо-сэргэҕэ туоһунан хайдах киэргэллэри оҥорорун көрдөрдө. Сиэнэр тэллэйи хомуйуу уонна хаһааныы ньымаларын испэсэлиис, б.н.д. Гаврил Угаров кэпсээтэ. Маны таһынан оҕо уйулҕатын үөрэхтээҕэ бастакы кылааска киирэр оҕолоох төрөппүттэргэ, оҕо быраастара сүбэ-ама биэрдилэр.

«Ааҕар Саха сирэ» бэстибээли сэргэ, эмиэ бу күннэргэ Дьокуускайга, Бүтүн Арассыыйатааҕы Киинэ фестивала ыытыллыбыта. Онно анаан «Киинэ буолбут кинигэлэр» диэн быыстапка тэрилиннэ. Быыстапкаҕа «Дьикти саас», «Аанчык», «Мааппа», «Чыҥыс Хаан ыйааҕынан», «Араҥ уонна таптал», «Хопто хаһыыта», «Сайсары күөлгэ түбэлтэ» уо.д.а. киинэлэр афишалара дьон көрүүтүгэр турдулар, аттыгар сахалыы киинэ диискэлэрин атыылаатылар. Киинэ бэстибээлигэр ыраахтан ыалдьыт, эксперт быһыытынан кэлбит омук дьоно кинигэ бырааһынньыгар эмиэ сырыттылар: ньиэмэстэр, кытайдар, кэриэйдэр сахалыы кинигэлэри олус биһирээн көрдүлэр, сорохтор атыыластылар, бэл, оһуохайга киирэн кытыннылар. Онно истэн, кэриэйдэр сахалыы оһуохай тылын бэрт дорҕоонноохтук, чопчу үтүктэллэриттэн сөхтүбүт.

Бэстибээлбитигэр ыалдьыттаабыт, саха бастакы бэрэсидьиэнэ Михаил Ефимович Николаев санаатын истиэҕиҥ: «Бу олус туһалаах, ис хоһооно дириҥ, көрүүтэ киэҥ бэстибээл. Мин духуобунас Академиятын тэрийэрбэр саха интеллигенциятын хайдах түмүөххэ сөбүй диэн элбэхтик толкуйдаабытым. Бу курдук бэстибээлгэ саха айар интеллигенцията бииргэ түмсэрэ олус үчүгэй. Мин санаабар, биһиги суруйааччыларбыт кинигэлэрин автографтаан атыылыылларын таһынан айымньыларын ис хоһоонун, сэһэннэрин быһа тардан кэпсээбиттэрэ, оттон култуура үлэһиттэрэ онно олоҕуран айбыт ырыаларын-тойуктарын көрдөрбүттэрэ, кинилэр айымньыларын үлэлэригэр элбэхтик туһаналлара кэрэхсэбиллээх. Фестивальга оҕолор, төрөппүттэр кыттыыны ылбыттара эмиэ сөптөөх.

Урукку интеллигенция дьоно дьиэлэригэр улахан библиотекалаах буолаллар этэ. Ону пропагандалыахха, быыстапкалары тэрийиэххэ наада. Оччоҕуна кинигэ атыыланыытыгар да туһалаах буолуо этэ. Саха киһитэ дьиэтигэр тус бибилэтиэкэлээх буолара буоллар. Ырыынак үйэтигэр олорон барытын көмпүүтэртэн ылабыт, көрөбүт диибит даҕаны, көмпүүтэр улахан билиини биэрбэт. Кини информационнай источник эрэ буолар кыахтаах. Оттон харандаастаах олорон тыыннаах ааҕыы дьиҥнээх билиини биэрэр, оннук ааҕыы дууһалаах. Киһини сайыннарар. Мин кыһаҕа оҕоҕо аналлаах кинигэни сылтан сыл аайы кэҥэтэн, элбэтэн иһэргитигэр баҕарыам этэ. Фестиваль ыыра, хабар эйгэтэ кэҥии турдун, Нерюнгри, Мииринэй курдук куораттар кытталларын ситиһиҥ!»

Бэстибээлгэ икки күн устата холбоон 3.5 тыһыынча кэриҥэ киһи сырытта, 4 тыһыынчаттан тахса «Бичик» кинигэтэ ааҕааччытын булла. Оттон фестиваль сабыллыытыгар олус үчүгэй кэнсиэри бу саас тахсыбыт «Саха ырыатын антологията» икки чаастаах кинигэ ааптардара, СӨ ырыаны айааччыларын Союһун бэрэстэбиитэллэрэ тэрийдилэр. Кинигэ бырааһынньыгын тэрийсибит, кыттыспыт үтүө-мааны дьоммутугар, кэлэн ыалдьыттаабыт ааҕааччыларбытыгар, барыгытыгар, улахан истиҥ махталбытын тиэрдэбит. Инникитин даҕаны «Ааҕар Саха сирэ» салҕаныа, үтүө үгэскэ кубулуйуо диэн эрэнэбит.

«Бичик» инф. сулууспата